Qauv Thiab ຍຸກ: Rov Tso Tawm

Cov txheej txheem:

Qauv Thiab ຍຸກ: Rov Tso Tawm
Qauv Thiab ຍຸກ: Rov Tso Tawm

Video: Qauv Thiab ຍຸກ: Rov Tso Tawm

Video: Qauv Thiab ຍຸກ: Rov Tso Tawm
Video: tug tub hluag no tseem yuav ntaus tub ceev xwm saib yxuas kab mob sib kis thiab 2024, Plaub Hlis Ntuj
Anonim

Xyoo 1924 tus kws kes duab vajtse thiab theorist Moses Ginzburg, uas muaj 32 xyoo lub sijhawm ntawd, tau luam tawm phau ntawv "Style thiab Epoch", nyob rau hauv uas nws tau kwv yees ib nrab, qee feem tau tsim kho kev txhim kho architecture ntawm xyoo pua 20th. Ib xyoo tom qab, tus kws yees duab dhau los ua ib tus neeg tsim ntawm OSA pawg - lub koom haum cov kws tsim vaj tsev tshiab, uas yog lub hauv paus tseem ceeb rau cov neeg txhim kho ntawm Soviet Russia. Phau ntawv tau dhau los ua ib qho tseem ceeb tshaj plaws rau cov kws kes duab vajtse thiab cov neeg sau keeb kwm ntawm avant-garde, tab sis tseem nyob twj ywm tsis tseem ceeb. Tam sim no lub ntim tau yooj yim mus xaus rau hauv koj lub tsev qiv ntawv: Ginzburg Cov Kws Tsim Tawm tau tso txoj kev luam tawm tshiab ntawm Style thiab Era. Nyob rau tib lub sijhawm, luam tawm ua lus Askiv tau tso tawm nyob rau hauv Askiv, luam tawm los ntawm Ginzburg Design nrog kev koom tes nrog Fontanka Ntawv tshaj tawm thiab Thames & Hudson.

Phau ntawv tuaj yeem nrhiav tau ntawm no, xaj los ntawm email [email protected] lossis hauv xov tooj +74995190090.

Nqe - 950 rubles.

Hauv qab no peb luam tawm ib qho kev zam los ntawm phau ntawv uas tau dhau los ua cov bibliographic classic hauv txoj kev xav ntawm avant-garde.

Koj muaj peev xwm ntxeev los ntawm tib nqe lus ntawm no:

zooming
zooming
  • zooming
    zooming

    1/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    2/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    3/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    4/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    5/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    6/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    7/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    8/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    9/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    10/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    11/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    12/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    13/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    14/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

  • zooming
    zooming

    15/15 M. Ya. Ginzbrug. Era style. M., 1924 / rov luam tawm 2019. Phau ntawv ua haujlwm ntawm tsev kawm ntawv Ginzburg

FOREWORD *

Architectural style thiab modernity? Ntawd cov txheej txheem ntawm kev ntxuav cua daj cua dub, thaum lub sijhawm txhim kho no nyuaj kawg nkaus. Yam dab tsi peb tuaj yeem tham txog? Yog lawm, qhov no yog rau cov neeg txawv ntawm kev tsis ntseeg thiab tsis pom zoo ntawm cov neeg uas nrhiav txoj hauv kev tshiab, txoj kev ntawm kev tshawb tshiab; yog li ntawd rau cov neeg uas ua siab ntev tos rau qhov kawg tshwm sim nrog cov qhab nia hauv lawv txhais tes thiab kev txiav txim ntawm lawv daim di ncauj. Tab sis lub sijhawm tsis tau siav rau lawv tseem, lawv thib tig los ua ntej. Cov nplooj ntawv ntawm phau ntawv no yog mob siab rau tsis muaj dab tsi tshwm sim, tab sis tsuas yog xav txog kev cuam tshuam uas tau muaj dhau los, hais txog txoj kab uas khiav nruab nrab ntawm tus neeg tuag dhau los thiab qhov tseem ceeb zuj zus, hais txog txoj kev tshiab tshwm sim hauv lub qa, sau los ntawm lub neej tshiab, hom uas nws lub ntsej muag, tseem tsis tau paub meej, tab sis txawm li cas los xij, xav tau thiab loj hlob ntxiv ntawm cov neeg uas saib tom ntej nrog kev ntseeg siab.

* Cov ntsiab lus tseem ceeb ntawm txoj haujlwm no tau nthuav qhia los ntawm kuv rau Lub Tsib Hlis 18, 1923 hauv ib tsab ntawv ceeb toom rau Moscow Architectural Society; Thaum Lub Ob Hlis 8, 1924, cov ntsiab lus ntawm cov ntawv tiav lawm tau nyeem kuv los ntawm Lavxias Academy ntawm Art Sciences.

I. STYLE - HOM NEEG TSO CAI LOS NTAWM KEV TSO CAI TSWJ - KUB THIAB HLOOV HAUV KEV HLOOV NTAWM STYLES

“Kev txav mus pib ntawm ntau lub ntsiab lus ib zaug. Cov qub tau rov qab ua dua, nqa txhua yam nrog nws, thiab, thaum kawg, tsis muaj dab tsi tawm tsam qhov ntws: cov tshiab tshiab dhau los ua qhov tseeb. Vim li cas txhua yam no tau tshwm sim?"

G. Velflin "Renaissance thiab Baroque".

Txog li ob ib-paus xyoo, txoj kev tsim vaj tsev tsim ua ub ua no ntawm cov teb chaws Europe muaj txoj kev ua parasitically ntawm cov nuj nqis ntawm nws yav dhau los. Thaum lwm yam txuj ci, ib txoj kev los sis lwm qhov, txav mus tom ntej, tsim kho lawv cov "classics" los ntawm cov kev hloov kho tshiab tsis ntev los no, kev tsim vaj tsev nrog kev ntseeg siab tshwj xeeb tsis xav coj nws lub qhov muag tawm ntawm qhov piv txwv ntawm lub ntiaj teb txheej thaum ub lossis lub caij nyoog ntawm Italian Renaissance. Txoj Kev Kawm Txuj Ci, nws zoo li, tsuas yog koom nrog qhov tseeb tias lawv tau tshem tawm txoj kev ntshaw rau txoj kev tshiab thiab qib tsim cov peev xwm tshiab ntawm cov tub ntxhais hluas, tsis muaj kev qhia, txawm li cas los xij, pom nyob rau hauv kev tsim khoom

11

paub txog yav dhau los, ib txoj kab ke kev cai lij choj uas ib txwm zam dhau los ntawm kev teeb tsa lub neej ntawm lub caij nyoog thiab tsuas yog tiv thaiv cov keeb kwm yav dhau los no tau txais nws cov ntsiab lus tseeb. Yog li, xws li "kev kawm" kev kawm ua tiav ob lub hom phiaj: tus tub ntxhais kawm raug cais tawm ntawm tam sim no thiab tib lub sijhawm tseem yog neeg txawv teb chaws rau tus ntsuj plig tseeb ntawm cov haujlwm zoo dhau los. Qhov no kuj piav qhia qhov tseeb hais tias cov kws ua yeeb yam uas nrhiav hauv lawv cov kev ua yeeb yam qhia txog qhov kev nkag siab niaj hnub no ntawm daim ntawv, feem ntau defiantly tsis quav ntsej txhua qhov zoo nkauj ua tiav ntawm bygone eras. Txawm li cas los xij, kev soj ntsuam ze ntawm kev kos duab ntawm yav dhau los thiab qhov muaj tswv yim zoo nyob rau hauv uas nws tau tsim ua rau kev pom zoo sib txawv. Nws yog qhov kev paub dhau los, kev cog lus los ntawm cov kev siv zog ntawm ntau pua xyoo, uas qhia meej meej txog cov kws kos duab niaj hnub nws txoj hauv kev: - thiab kev tshawb nrhiav khov kho, thiab tsis txaus siab nrhiav ib yam dab tsi tshiab, thiab kev xyiv fab ntawm kev nrhiav pom, - txhua yam ntawd thorny uas ib txwm xaus hauv yeej, sai li sai tau qhov kev hloov pauv yog ua siab dawb, lub siab xav yog qhov kaj thiab ntxuav ntawm ntug dej nyob rau hauv ib qho kev cuam tshuam thiab yoj ntawm niaj hnub.

Qhov no yog kos duab nyob rau txhua lub sijhawm zoo tshaj plaws ntawm tib neeg, thiab, tau kawg, nws yuav tsum yog li tam sim no. Yog tias peb nco ntsoov hauv dab tsi consonant ib puag ncig Parthenon tau tsim, yuav ua li cas cov kev sib koom tes ntawm woolen thiab silkworms sib tw nrog txhua lwm yam nyob rau hauv lub caij ntawm Italian Renaissance - hauv kev ua tiav zoo tshaj plaws ntawm aesthetic zoo tagnrho, lossis yuav ua li cas cov zaub thiab cov tsiaj ua lag luam pauv tau. cov ntaub ntawv tshiab ntawm lub tsev teev ntuj tau txhim tsa, tom qab ntawd peb yuav nkag siab meej meej, tias tag nrho cov ntsiab lus yog tias ob tus kws kes duab vajtse lub tsev so thiab tus poj niam greengrocer tau ua pa tib huab cua, yog cov neeg niaj hnub. Muaj tseeb, txhua tus paub txog keeb kwm piv txwv ntawm yuav ua li cas cov neeg pom tseeb ntawm daim ntawv tshiab tseem tsis to taub los ntawm lawv lub sijhawm, tab sis qhov no tsuas yog qhia tias cov kws ua yeeb yam no xav paub, ua ntej ntawm qhov tseem ceeb, uas, tom qab qee qhov, ntau lossis tsawg tseem ceeb, lub sijhawm tau ntes. sawv nrog lawv.

12

Yog hais tias qhov kev tawm suab tam sim no nyob rau hauv daim ntawv niaj hnub, monotonous nrog cov lus sib dhos ntawm kev ua haujlwm thiab kev xyiv fab ntawm hnub no, tom qab ntawd, ntawm chav kawm, nws yuav thaum kawg yuav tsum tau hnov los ntawm cov uas lawv lub neej thiab kev ua haujlwm tsim qhov kev sib dhos. Nws tuaj yeem hais tau tias cov paj ntaub ntawm cov kws ua yeeb yaj kiab thiab txhua lwm cov khoom siv tes ua yuav tom qab ntawd, mus rau ib lub hom phiaj, thiab muaj kev zam tsis pom thaum kawg yuav tuaj lub sijhawm thaum tag nrho cov kab no yuav sib cuam tshuam, uas yog, thaum peb pom peb tus kheej lub ntsej muag loj, uas qhov kev tsim ntawm kev tsim thiab kev xav txog yuav sib koom ua ke, thaum tus kws kes duab vajtse yuav tsim ua haujlwm ntawm tib lub style zoo li tus kws xaws khaub ncaws yuav xaws khaub ncaws; thaum hu nkauj nkauj yuav yooj yim ua ke cov neeg txawv thiab txawv nrog nws cov lus sib dhos; thaum heroic ua yeeb yam thiab txoj kev kev noj mov yuav puag nrog txhua qhov kev sib txawv ntawm lawv cov ntawv los ntawm cov kev sib thooj ntawm ib qho thiab tib hom lus. Cov no yog cov cim ntawm txhua qhov ncaj ncees thiab noj qab nyob zoo uas qhov kev txheeb ze ze yuav qhia qhov ua txhaum thiab kev vam khom ntawm txhua qhov tshwm sim ntawm cov yam tseem ceeb ntawm lub caij nyoog. Yog li, peb los ze rau lub tswvyim ntawm style, uas yog li ntawd feem ntau siv nyob rau hauv ntau yam kev nkag siab, thiab uas peb yuav sim decipher. Yog lawm, thaum xub thawj siab ib muag, cov lus no yog qhov tsis meej xwm. Peb hais tias cov qauv rau kev ua yeeb yaj kiab tshiab, thiab peb hais tias cov qauv rau poj niam lub kaus mom. Peb ua ke siv lo lus "style", feem ntau, tshwj xeeb tshaj yog nyob rau hauv qhov zoo tshaj plaws ntxoov duab kos duab (piv txwv, peb hais "cov qauv ntawm cov forties" lossis "cov qauv ntawm Michele Sanmicheli") thiab qee zaum ntaus nqi rau nws qhov tseem ceeb ntawm txhua lub sijhawm, pab pawg nyob rau ntau pua xyoo (xws li cov neeg Iyiv style, Renaissance style). Hauv tag nrho cov xwm txheej no, peb txhais tau tias qee qhov kev sib koom siab ib txwm pom hauv qhov xwm txheej hauv qab kev saib xyuas. Qee qhov tshwj xeeb ntawm cov qauv hauv kev kos duab yuav cuam tshuam yog tias peb piv nws cov kev hloov pauv nrog kev hloov ntawm lwm qhov ntawm tib neeg kev ua ub no, piv txwv li kev tshawb fawb. Tseeb, lub caij nyoog ntawm kev xav txog scientific pom tau suav tias yog txoj saw tsis tawg

13

kev cai los ntawm kev uas txhua tus tshiab, ntws tawm ntawm lub qub, yog li outgrows no qub. Ntawm no muaj qee qhov kev loj hlob, qhov nce ntxiv hauv lub hom phiaj ntawm txoj kev xav. Yog li chemistry tau outgrown thiab ua alchemy tsis tsim nyog, yog li cov kev tshawb fawb tshiab tshaj plaws tau zoo dua thiab muaj tseeb dua li kev siv tshuaj qub; leej twg muaj cov kev tawm dag zog niaj hnub no tau dhau mus ua ntej dua li Newton lossis Galileo *. Hauv ib lo lus, ntawm no peb cuam tshuam nrog ib tus kheej, tas li loj hlob ntawm cov kab tsiaj txhu. Qhov xwm txheej yog qhov txawv me ntsis nrog kev ua haujlwm ntawm kev ua yeeb yam, txhua tus, ua ntej ntawm txhua tus, ua tus coj nws tus kheej thiab ib puag ncig uas tau ua rau nws, thiab kev ua haujlwm uas ua tiav nws lub hom phiaj tsis tuaj yeem, zoo li, tau zoo tshaj **. Yog li, lo lus kev nruam ntej yog qhov nyuaj heev rau kev thov kos duab thiab tuaj yeem yog rau thaj chaw ntawm nws qhov peev txheej kev ib leeg xwb. Hauv kev kos duab muaj qee yam txawv, tshiab, cov ntawv thiab kev sib txuas ntawm lawv, uas qee zaum tsis tuaj yeem xav ua ntej, thiab tsuas yog kev ua haujlwm ntawm kev kos duab yog ib yam muaj txiaj ntsig, yog li nws tseem nyob hauv qhov tshwj xeeb muaj nuj nqis. Tseeb, Cov Neeg pleev Renaissance puas tuaj yeem hais tias tau dhau cov neeg tim Nkij teb chaws, lossis tias lub tuam tsev ntawm Karnak tseem phem dua li Pantheon? Yeej tsis yog. Peb muaj peev xwm tsuas hais tias ib yam li lub tuam tsev hauv Karnak yog qhov tshwm sim los ntawm ib puag ncig uas muab yug rau nws thiab tuaj yeem nkag siab tsuas yog tiv thaiv keeb kwm ntawm ib puag ncig ntawm no, nws cov khoom siv thiab kev coj noj coj ua ntawm sab ntsuj plig, yog li qhov zoo tag nrho ntawm Pantheon yog qhov tsim nyog ntawm cov laj thawj zoo ib yam, yuav luag ua ywj siab ntawm cov txiaj ntsig ntawm Karnak lub tuam tsev. * * *

Peb paub zoo tias cov yam ntxwv ntawm lub dav hlau fresco Iyiv, uas nthuav tawm cov lus piav qhia hauv kab ntawm cov kab xov, * "Kev mob siab dav dav" los ntawm Jonas KON. Txhais lus los ntawm Samsonov. Kev Tshaj Tawm Lub Xeev Lub Tsev, 1921

** Qhov sib txawv ntawm qhov pom ntawm kev tshawb fawb thiab kos duab kuj tau hais los ntawm Schiller. Pom nws cov ntawv rau Fichte los ntawm 3-4 Lub Yim Hli 1875 (Cov tsiaj ntawv, IV, 222).

14

nyob rau ib qho dhau ntawm lwm qhov tsis yog kos npe ntawm kev ua tsis tiav ntawm Egyptian daim duab, tab sis tsuas yog ib qho kev xav ntawm cov xeeb ceem Iyiv kev nkag siab ntawm daim ntawv, rau cov uas xws li txoj kev tsis yog qhov zoo tshaj plaws xwb, tab sis kuj yog tib qho uas coj kev txaus siab tag nrho. Yog tias daim duab niaj hnub no tau qhia rau ib tus neeg Iyiv, nws yeej yuav raug qhov kev thuam hnyav heev. Tus neeg Iyiv yuav pom nws ob qho kev hais tawm thiab tsis zoo rau lub qhov muag: nws yuav tau hais tias daim duab tsis zoo. Taug rov qab, txhawm rau kom txaus siab rau qhov zoo nkauj ntawm kev pom ntawm Egyptian, tom qab peb tau txais kev nkag siab sib txawv ntawm nws los ntawm cov kws ua yeeb yam ntawm Italian Renaissance, peb yuav tsum tsis yog tuav nkaus xwb tag nrho cov kos duab Iyiv raws li tag nrho, tab sis kuj ua qhov kev paub zoo. kev ua haujlwm ntawm kev rov ua haujlwm, yuav tsum sim nkag rau hauv cov txheej txheem kev xaav ntawm lub ntiaj teb Iyiv. Dab tsi yuav tsum muaj kev sib raug zoo ntawm Egyptian thiab Renaissance fresco rau tus tub ntxhais kawm ua yeeb yam? Lawm, feem ntau yog nkag siab lub ntsiab lus ntawm lo lus "kev kawm" yog siv tsis tau rau ntawm no, vim, ntawm chav kawm, peb tsis tuaj yeem tawm tsam hais tias Iyiv fresco yog "zuj zus" tshaj li Renaissance, tias Renaissance foundations system puas thiab rhuav tshem qhov system fresco Iyiv ntawm ntxim nyiam. Ntawm qhov tsis sib thooj, peb paub tias nyob rau hauv parallel nrog Renaissance kuj tseem muaj qee qhov lwm qhov kev xav, piv txwv li, cov neeg Nyij Pooj, mus rau nws tus kheej txoj kev, uas peb tseem muaj peev xwm txaus siab los ntawm Egyptian mural painting niaj hnub no, thiab qhov ntawd, thaum kawg, cov kws ua yeeb yam tam sim no qee zaum ua txhaum cai hauv lawv txoj kev ua haujlwm ntawm Italian kev xav. Nyob rau tib lub sijhawm, ib tus neeg siv cov ua tiav ntawm hluav taws xob tuaj yeem nyob rau hauv tsis muaj ib qho raug yuam kom hloov rov qab mus rau lub zog tso tawm, uas nyob rau hauv ib kis lossis lwm qhov yuav tsum tau lees paub tias yog qhov tawm tsam dhau thiab, yog li ntawd, txhawb peb tsis muaj kev qhuas lossis tsis xav qog nws Cov. Nws yog qhov tseeb heev uas peb cuam tshuam nrog ntau yam tshwm sim ntawm no.

Txawm li cas los xij, qhov sib txawv ntawm ob yam ntawm tib neeg cov haujlwm: kev ua yeeb yam thiab cov txuj ci - tib lub sijhawm

15

tsis thim peb ntawm txoj hauv kev pom zoo tias kev kos duab los ntawm Italian Renaissance ua nws txoj kev koom tes rau lub ntiaj teb txheej txheem kev tsim, ua rau nws muaj cov kab ke tshiab ntawm kev xav, yav dhau los tsis paub.

Yog li, ntawm no peb tseem tab tom tham txog qee yam kev loj hlob, ntxiv, ntxiv ntawm kev kos duab, uas yog qhov muaj tseeb tiag thiab pom zoo li lub hom phiaj, tab sis tsis rhuav tshem cov txheej txheem yav dhau los ntawm txoj kev muaj tswv yim. Nws yog qhov ua tau, yog li ntawd, hauv qee qhov kev paub los tham txog qhov kev hloov ntawm kev kos duab, hais txog kev nce qib ntawm kev kos duab, ntxiv rau nws sab kev qhia.

Tsuas yog qhov kev nce qib lossis kev hloov tshiab no yuav muaj nyob hauv kev muaj peev xwm los tsim cov txiaj ntsig tshiab, kev tsim qauv tshiab, yog li ua rau tib neeg muaj txiaj ntsig.

Txawm li cas los xij, kev ua kom muaj zog, qhov kev tshwm sim ntawm tej yam tshiab hauv kev kos duab tsis tuaj yeem tshwm sim los ntawm lub caij nyoog, kev sib tsoo ntawm cov ntawv tshiab, cov qauv tshiab.

Peb twb tau hais tias qhov kev kos duab hauv Iyiv, zoo li kev pleev xim Italian ntawm lub sijhawm xyoo pua 15, tuaj yeem nkag siab thiab yog li, tau txais kev txheeb xyuas lub hom phiaj tsuas yog tom qab tag nrho nws cov txuj ci tam sim no raws li tag nrho tau to taub. Feem ntau, txawm li cas los xij, qhov no tsis txaus. Koj yuav tsum nkag siab koj tus kheej nrog txhua yam ntawm tib neeg kev ua, cov duab niaj hnub muab, nrog cov qauv hauv kev sib raug zoo thiab kev lag luam hauv lub caij nyoog, nws cov huab cua thiab lub teb chaws tus yam ntxwv, thiaj li yuav nkag siab txog txoj haujlwm no. Ib tug neeg yog qhov zoo li ntawd thiab tsis txawv, tsis yog vim "Random" ntawm nws lub ntsej muag, tab sis raws li cov txiaj ntsig feem ntau cuam tshuam los ntawm nws, kev sib raug zoo, nws ib puag ncig, cuam tshuam ntawm ntuj thiab nyiaj txiag. Tsuas yog tag nrho cov no hauv tag nrho ua rau qhov no lossis cov qauv ntawm sab ntsuj plig hauv ib tug neeg, ua kom nws muaj tus yam ntxwv zoo li cas, muaj qee qhov kev xav ntawm txuj ci kev xav, coj tib neeg kev txawj ntse hauv ib qho kev taw qhia lossis lwm qhov.

16

Tsis muaj teeb meem loj npaum li cas ib pawg los yog tus kheej ntawm tus neeg tsim, tsis muaj teeb meem li cas peculiar thiab tsim txom cov txheej txheem tsim muaj, muaj cov kev sib raug zoo ntawm qhov tiag thiab lub neej thiab cov xwm txheej thiab cov kab ke ntawm tib neeg kev xav, thiab, dhau los, ntawm lub tom kawg thiab kev tsim tswv yim ntawm cov kws ua yeeb yam, thiab Nws yog qhov muaj nyob ntawm qhov kev vam khom uas piav qhia txog ob qho tib si ntawm kev hloov ntawm kev kos duab, uas peb tau tham txog, thiab xav tau kev rov tshwm sim, uas txiav txim siab lub hom phiaj keeb kwm kev soj ntsuam ntawm kev ua haujlwm ntawm kos duab. Txawm li cas los xij, kev vam khom no yuav tsum tsis txhob to taub ib yam nkaus. Tib lub hauv paus ua rau qee zaum tuaj yeem tsim cov txiaj ntsig sib txawv; lub khaum qee zaum ua rau peb lub zog rhuav tshem, thiab qee zaum ua rau lawv nce mus ib txhis tsis tu ncua, nyob ntawm qee tus yam ntxwv ntawm ib tug neeg tus yam ntxwv. Nyob rau hauv tib txoj kev, nyob ntawm tus yam ntxwv ntawm cov xeeb ceem ntawm ib tug neeg lossis ib tus neeg, nyob rau hauv lwm qhov xwm txheej peb pom qhov kev rau txim ncaj qha, hauv lwm tus - qhov tshwm sim rov qab vim qhov sib txawv. Txawm li cas los xij, hauv ob qho xwm txheej, qhov tsis txaus ntseeg qhov muaj cai no tsis tuaj yeem tsis lees txais, tsuas yog tiv thaiv keeb kwm ntawm qhov kev txheeb xyuas ntawm kev ua haujlwm ntawm kev kos duab tuaj yeem muab, tsis yog nyob ntawm kev txiav txim siab ib tus neeg saj "nyiam nws lossis tsis," tab sis raws li lub hom phiaj keeb kwm tshwm sim. Cov kev sib piv ua ke tsuas yog tsim los ntawm kev ua haujlwm ntawm tib lub sijhawm, ntawm tib lub qauv. Tsuas yog nyob rau hauv cov kev txwv no tuaj yeem tsim cov txiaj ntsig zoo ntawm kev ua haujlwm ntawm kev kos duab. Ib qho uas zoo tshaj plaws, feem ntau qhia tau raws li cov kab ke ntawm kev xav txuj ci uas tau yug lawv, tom qab ntawd feem ntau pom cov lus zoo tshaj plaws. Kev sib piv ntawm Egyptian fresco thiab Italian nrag tsis tuaj yeem ua kom muaj qhov tsis zoo. Nws yuav muab tsuas yog ib qho txiaj ntsig: nws yuav taw rau ob qhov sib txawv ntawm kev tsim txuj ci, txhua qhov ntawm nws muaj nws cov peev txheej hauv ib puag ncig sib txawv.

17

Tias yog vim li cas nws tsis yooj yim sua kom cov kws paub txog lub ntsej muag los tsim kom muaj Iyiv fresco, uas yog vim li cas eclecticism yog cov muaj roj ntsha nyob rau hauv feem ntau, tsis muaj teeb meem ntau npaum li cas nws cov neeg sawv cev. Nws tsis tsim "tshiab", tsis txhawb nqa kev kos duab, thiab, yog li ntawd, nyob rau hauv txoj kev hloov ntawm kev kos duab nws muab tsis ntxiv, tab sis rho tawm, tsis muaj qhov nce ntxiv, tab sis kev sib koom ua ke ntawm feem ntau sib txuam. * * * Xav txog cov khoom lag luam uas muaj ntau haiv neeg ntawm kev ua haujlwm ntawm tib neeg lub sijhawm twg, tshwj xeeb, txhua hom kev tsim txuj ci, nrog txhua qhov sib txawv los ntawm cov organic thiab tus kheej, vim li cas ib yam dab tsi yuav cuam tshuam txhua yam ntawm lawv, qhov tshwj xeeb uas, hauv nws cov collegiality, evokes lub tswvyim ntawm style. Qhia txog kev coj noj coj ua thiab kev coj noj coj ua, cov hauv kev thiab cov txiaj ntsig ntawm kev tsim khoom, huab cua, tib tus cwj pwm thiab lub siab zoo - txhua qhov no yuav tawm ntawm qhov kev pom tseeb ntawm ntau hom kev tsim. Thiab nws tsis yog qhov xav tsis thoob, yog li ntawd, tus kws tshawb xyuas khoom qub uas tau pom lub ntsej muag, cov mlom lossis ib daim khaub ncaws ntau txhiab xyoo tom qab, ntawm cov qauv ntawm cov qauv no, yuav txiav txim seb qhov khoom ntawm cov khoom no mus rau lub sijhawm twg. Cov. Wolfflin, hauv nws qhov kev kawm ntawm Renaissance thiab Baroque, qhia txog qhov ntim ntawm tib neeg lub neej uas koj tuaj yeem taug qab cov yam ntxwv ntawm hom: tus yam ntxwv sawv thiab taug kev, nws hais tias, txhos khaub ncaws hauv ib txoj kev los sis lwm txoj, hnav ib nqaim lossis dav dav khau, txhua qhov khoom me me - tag nrho cov no tuaj yeem pab kos npe ntawm hom. Yog li, lo lus "style" hais txog qee qhov xwm txheej tshwm sim uas cuam tshuam rau txhua qhov kev tshwm sim ntawm tib neeg kev ua ub ua no muaj cov yam ntxwv uas cuam tshuam rau qhov loj thiab me, tsis hais cov neeg tiam tam sim siv zog rau qhov no lossis txawm tias tsis paub lawv txhua. Txawm li cas los xij, cov kev cai lij choj uas tshem tawm "txoj hmoo" hauv qhov zoo li qhov no lossis qhov haujlwm ntawm tib neeg txhais tes tau txais lawv cov kev qhia tshwj xeeb rau txhua yam haujlwm no.

18

kev nyab xeeb. Yog li, ib daig ntawm cov nkauj raug muab tso ua ke hauv ib txoj kev, cov ntawv sau hauv lwm qhov. Txawm li cas los xij, nyob rau hauv cov kev cai sib txawv, tshwm sim los ntawm qhov sib txawv ntawm cov qauv txheej txheem thiab cov lus ntawm txhua qhov kos duab, qee qhov sib koom ua ke, chaw muaj kev sib koom ua ke tuaj yeem pom, ib yam dab tsi dav dav thiab sib txuas, hauv lwm cov lus, kev sib sau ntawm style, hauv kev nkag siab lo lus.

Yog li, cov lus txhais ntawm cov style ntawm kev ua yeeb yam zoo li tuaj yeem suav tias yog qhov hnyav dhau thaum nws tsis tsuas yog nrhiav cov koom haum cov cai ntawm qhov tshwm sim no, tab sis hauv kev tsim kom muaj qee yam kev sib txuas ntawm cov cai thiab ib qho keeb kwm ntu thiab kuaj lawv ntawm lwm hom muaj tswv yim thiab tib neeg kev ua ub ua no hauv lub neej niaj hnub. Tau kawg, nws tsis yog qhov nyuaj los sim qhov kev vam khom no ntawm qee yam ntawm cov keeb kwm. Cov kev sib txuas tsis zoo ntawm cov monuments ntawm Acropolis, cov xwm txheej ntawm Phidias lossis Polycletus, kev sib cav ntawm Aeschylus thiab Euripides, kev khwv nyiaj txiag thiab kab lis kev cai ntawm tim Nkij teb chaws, nws txoj kev coj noj coj ua thiab kev coj noj coj ua, khaub ncaws thiab khoom siv hluav taws xob, lub ntuj thiab txoj kev cawm ntawm av, yog raws li inviolable nyob rau hauv peb lub siab zoo ib yam li tshwm sim ntawm lwm cov style …

Qhov qauv ntawm kev txheeb xyuas cov txuj ci zoo nkauj zoo li no, vim nws qhov kev sib piv lub hom phiaj, muab cov kws tshawb nrhiav muaj riam phom zoo hauv cov teeb meem feem ntau sib cav.

Yog li, tig los ntawm xws li lub kaum ntse ntse rau cov xwm txheej ntawm peb lub neej kev ua yeeb yam ntawm kaum xyoo dhau los, ib tus neeg tuaj yeem lees paub tsis muaj teeb meem ntau uas cov ncauj ke zoo li "Niaj hnub no", "Decadence", ib yam li tag nrho peb cov "neo-classicisms" thiab " yog - rov qab”, tsis tiv qhov kev sim ntawm tiam no rau ib yam twg. Yug los nyob hauv lub taub hau ntawm ob peb txoj kev ua kom zoo nkauj, kev coj ua thiab tsim kho vaj tsev thiab feem ntau muab, ua tsaug rau lawv cov txuj ci zoo, ua tiav cov qauv ntawm lawv tus kheej, qhov no ua kom zoo nkauj rau sab nraud, zoo ib yam li txhua yam ntawm lwm qhov kev mob siab, yog qhov kev tsim tsis ntseeg uas tuaj mus saj ib pliag

19

connoisseurs thiab tsis muaj kev cuam tshuam dab tsi tsuas yog kev ntiab tawm thiab tsis muaj zog ntawm moribund ntiaj teb.* * * Yog li, peb txhim tsa qee qhov kev tiv thaiv tus kheej ntawm cov qauv, tus thawj ntawm cov kev cai tswj hwm nws, thiab qhov txheeb ze sib cais ntawm nws qhov kev tshwm sim los ntawm kev ua haujlwm ntawm lwm cov qauv. Peb muab pov tseg txoj kev ntsuam xyuas tus kheej ntawm kev ua haujlwm ntawm kev kos duab thiab xav txog qhov zoo nkauj ntawm qhov zoo nkauj, qhov no hloov mus ib txhis thiab hloov zoo dua, raws li qee yam uas ua tau raws li qhov xav tau thiab cov ntsiab lus ntawm qhov chaw thiab lub sijhawm.

Cov lus nug tshwm sim: qhov sib txuas ntawm tus tib neeg cov kev ua yeeb yam ntawm cov pob ntseg sib txawv, thiab yog Spengler * thiab Danilevsky ** tsis yog txoj cai hauv lawv qhov kev xav, kaw thiab sib cais sib cais los ntawm chasm kev coj noj coj ua?

Tau tsim qhov kaw cov cai ntawm cov cai ntawm txhua qhov kev ua yeeb yam, peb, tau kawg, deb ntawm kev xav kom tso tseg txoj ntsiab cai ntawm kev vam khom thiab cuam tshuam hauv kev hloov pauv thiab txhim kho cov qauv no. Ntawm qhov tsis sib xws, hauv kev muaj tiag, tus ciam qhia tseeb ntawm ib qho style thiab lwm yam yog lwv. Tsis muaj txoj hauv kev los tsim lub sijhawm uas ib qho style xaus thiab lwm tus pib; ib qho style uas tsis txaus ntseeg yog tau ntsib nws cov hluas, lub caij nyoog thiab lub hnub nyoog laus, tab sis lub hnub nyoog laus tseem tsis tau ua tiav tag nrho, qhov qhuav dhau mus tsis dhau, raws li lwm qhov, kev coj tshiab tshwm sim, thiaj li taug txoj kev zoo sib xws. Thiaj li, hauv kev muaj tiag tsis tsuas yog muaj kev sib txuas ntawm cov cwj pwm uas nyob ib sab, tab sis nws yog qhov nyuaj txawm los tsim lub ciam teb nruab nrab ntawm lawv, xws li hauv kev hloov ntawm txhua hom ntawm lub neej yam tsis muaj kev zam. Thiab yog tias peb tab tom tham txog qhov nws tus kheej muaj qhov tseem ceeb ntawm cov style, tom qab ntawd, ntawm qhov tseeb, peb txhais tau tias kev nkag siab hluavtaws ntawm nws, quintessence ntawm nws qhov tseem ceeb, cuam tshuam tsuas yog lub sijhawm zoo tshaj plaws ntawm nws cov paj, ntawm kev ua haujlwm zoo tshaj plaws ntawm no

_

* Oswald Spengler, "Kev Txiav Txim Siab ntawm Tebchaws Europe", vol. Kuv, Cov txhais lus Lavxias, 1923

** I. Ya. Danilevsky, "Russia thiab Europe", 3rd ed. 1888 g.

20

pores. Yog li, hais txog cov kev cai lij choj ntawm Greek txoj kab, peb txhais hais tias xyoo pua 5 BC. X., xyoo pua ntawm Phidias, Ictinus thiab Callicrates thiab lub sijhawm ze rau lawv, thiab tsis yog kev tsis sib haum los ntawm Hellenistic art, nyob rau hauv uas twb muaj ntau cov nta uas xav tias yuav tshwm sim ntawm Roman style. Tab sis ib txoj kev los sis lwm qhov, lub log ntawm ob txoj kev sib txuam sib cuam tshuam sib txuam, thiab cov xwm txheej ntawm qhov kev nplaum no tsis yog qhov tsis xav paub txog.

Hauv qhov no, peb yuav txwv peb tus kheej los xav txog qhov teeb meem hauv lub dav hlau ntawm lub architecture uas ua rau peb nyiam tshaj plaws.

Txawm li cas los xij, qhov no xav tau, ua ntej ntawm txhua yam, kev nkag siab ntawm cov tswv yim uas tau suav nrog hauv kev txhais ntawm cov qauv kos duab. Peb twb tau hais meej meej meej txog dab tsi cov yam ntxwv ntawm cov xim kos duab: peb tab tom tham txog kev kos duab, xim, muaj pes tsawg leeg, thiab, ntawm tag nrho cov khoom no tshawb xyuas los ntawm tus kws tshawb nrhiav. Nws tseem yog qhov yooj yim kom paub tseeb tias thawj ntawm lawv: kev kos duab thiab xim, yog cov khoom siv, lub koom haum uas nyob hauv lub dav hlau ua cov duab ntawm kev tsim ntawm ib daim duab. Nyob rau hauv tib txoj kev, hauv architecture, nws yog qhov tsim nyog yuav tsum tau sau tseg ntau lub tswv yim, yam tsis muaj kev qhia meej ntawm qhov uas kev tshawb xyuas qhov tseeb ntawm nws cov haujlwm yog inconceivable.

Qhov xav tau los tsim kev tiv thaiv los ntawm nag thiab txias thawb cov tib neeg los tsim lub tsev nyob. Thiab qhov no tau txiav txim siab los txog niaj hnub no qhov xwm txheej ntawm architecture, uas sawv ntawm lub verge ntawm lub neej zoo li tsim muaj tswv yim tsim thiab "tsis nyiam" kos duab. Cov yam ntxwv no tau xav txog feem ntau hauv kev xav cais tawm, qee yam khoom siv, cov ntaub ntawv khoom siv thiab qee qhov chaw hauv qhov chaw. Kev rho tawm ntawm qhov chaw, nws kaw nyob rau hauv qee qhov kev txwv tsis pub tshaj yog thawj qhov ua haujlwm ntsib tus kws kes duab vajtse. Lub koom haum ntawm qhov chaw sib cais, daim ntawv crystalline uas ua rau thaj chaw tseem ceeb amorphous, yog qhov tshwj xeeb txawv ntawm architecture los ntawm lwm yam txuj ci. Qhov twg yog qhov tshwj xeeb tshaj tawm, yog li los hais lus, ntawm qhov chaw paub, qhov kev paub ntawm ntu interieur'ov architectural ntau lawm

21

siv, los ntawm nyob sab hauv thaj chaw, los ntawm lawv qhov chaw thaj tsam thiab los ntawm cov teeb pom kev zoo ntawm cov chaw no - tag nrho cov no yog cov yeeb yam tseem ceeb, lub ntsiab sib txawv ntawm architecture, tsis rov ua dua nyob rau hauv kev nkag siab ntawm lwm yam kev kos duab.

Tab sis kev rho tawm qhov chaw, txoj kev ntawm kev teeb tsa nws, yog nqa tawm los ntawm kev siv daim ntawv ntawm cov khoom siv: ntoo, pob zeb, av ci. Los ntawm kev cais tawm qhov loj ntawm qhov dav, tus kws kes duab vajtse hnav nws tsim nrog daim ntawv foos. Yog li, peb tsis nco qab xav txog qhov no prism tsis yog los ntawm sab hauv, ntsig txog qhov chaw, tab sis kuj los ntawm sab nraud, twb tsuas yog volumetric, zoo ib yam li cov kev xav ntawm cov duab puab. Txawm li cas los xij, nyob ntawm no, ib qho tseem ceeb sib txawv heev ntawm qhov sib txawv ntawm architecture thiab lwm yam kev kos duab. Cov ntaub ntawv cov ntaub ntawv rau kev ua tiav qhov tseem ceeb tshaj plaws txoj haujlwm ntawm tus kws kes duab vajtse tsis yog kev nyiam rau lawv cov kev sib txuas ua ke. Tus kws tsim vaj tsev yuav tsum nkag siab txog cov kev cai ntawm static thiab mechanics kom ua tiav lub hom phiaj, txoj kev xav, kev paub tab lossis keeb kwm. Qhov no yog qhov yooj yim tsim tau lub ntsej muag uas yuav tsum tau muaj qhov xav tau nyob hauv tus kws kes duab vajtse thiab uas tau teeb tsa ib txoj hauv kev hauv nws txoj haujlwm. Txoj kev daws teeb meem ntawm qhov teeb meem nyob hauv chav ua haujlwm qhov kev tshwj xeeb no, uas muaj hauv kev daws nws nrog kev siv nyiaj tsawg kawg ntawm lub zog.

Yog li, dab tsi yeej tseem ceeb rau ib tug kws kes duab vajtse los ntawm tus kws tshaj lij tsis yog tsuas yog lub koom haum ntawm qhov chaw, tab sis kev tsim kho ntawm nws qhov chaw nyob ib puag ncig. Los ntawm qhov no ua raws cov qauv tseem ceeb ntawm tus kws kes duab vajtse, rau leej twg lub ntiaj teb ntawm daim ntawv tsis yog cov kev txwv uas tsis muaj qhov kawg thiab qhov tsis muaj peev xwm, tab sis tsuas yog kev txawj kev sib cav ntawm qhov xav tau thiab qhov ua tau rau kev nqis tes ua, thiab nws yog ntuj heev uas qhov no kawg cuam tshuam kev txhim kho ntawm kev tsim peev xwm heev. Vim tias qhov no, tus kws kes duab vajtse tsis tsim txawm tias "castles hauv huab cua" uas yuav tsis haum rau hauv txoj haujlwm no ntawm kev teeb tsa;

22

txawm tias cov khoom siv hauv kev kos duab, zoo li tsis muaj kev txiav txim siab los ntawm kev txiav txim siab, thiab nws txaus siab cov kev cai ntawm static thiab mechanics - thiab qhov no twb hais txog qhov tsis paub txog qhov tseem ceeb, qhov tseem ceeb tshaj plaws hauv kev nkag siab kos duab ntawm architecture. Yog li, qhov tsis tshua muaj ntau cov qauv kev kos duab hauv kev sib piv nrog kev pleev xim tau nkag siab, thiab txoj hauv kev loj hauv kev nkag siab hauv cov ntawv thau duab ua lub luag haujlwm raws li kev ua haujlwm ntawm kev txhawb nqa thiab khoov, tuav thiab dag, tawv thiab so, cov ntaub ntawv ncab ntsug thiab kab rov tav, thiab lwm yam, raws li ua haujlwm tau los ntawm cov lus qhia tseem ceeb. Qhov txheej txheem kev tawm qauv no tseem txiav txim siab cov kev sib dhos uas cov qauv kos duab. Thiab, thaum kawg, nws twb, rau qee yam, txiav txim siab tus cwj pwm ntawm txhua tus neeg tsim qauv, uas ib txwm txawv ntawm cov khoom ntawm duab puab lossis duab.

Yog li, txoj kab ke ntawm kev ua qauv kos duab yog tsim los ntawm ntau qhov teeb meem: qhov chaw dav thiab volumetric, uas sawv cev rau kev daws teeb meem ntawm tib qho teeb meem los ntawm sab hauv thiab sab nraud, tsim los ntawm cov ntsiab lus raug; lub tom kawg raug txhim tsa raws li ib lossis lwm qhov sib txawv hauv cov yam ntxwv, muab qhov kev ua kom muaj zog ntawm qhov teeb meem sib dhos.

Tsuas yog kev nkag siab ntawm cov txheej txheem thav duab sab hauv txhua qhov nyuaj ntawm cov teeb meem no tuaj yeem piav qhia tsis yog qhov style no nkaus xwb, tab sis kuj muaj kev sib txuas ntawm cov xwm txheej stylistic. Yog li, kev txheeb xyuas qhov kev hloov ntawm cov Greek cov lus rau Roman, Romanesque rau Gothic, thiab lwm yam, peb feem ntau pom cov yam ntxwv sib xws. Yog li, lub Roman style, ntawm ib sab, yog xam los ntawm cov kws tshawb nrhiav raws li kev hloov ntawm cov ntawv dawb huv ntawm Hellenic cov cuab yeej cuab tam, ntawm qhov tod tes, ib qho tsis tuaj yeem tab sis them sai sai rau qhov tseeb tias cov txheej txheem sib xyaw lossis cov koom haum ntawm qhov chaw ntawm Roman cov qauv yuav luag qhov sib thooj ntawm Greek.

Nyob rau hauv tib txoj kev, kos duab ntawm thaum ntxov Renaissance hauv Ltalis (quattrocento) tseem yog tag nrho ntawm cov tib neeg cov ntsiab lus ntawm qhov tsis xws luag Gothic style, thiab cov hau kev ntawm Renaissance muaj pes tsawg leeg twb tau nyob hauv qhov ntawd

23

Txog rau theem tshiab thiab tsis tau xav txog nyob rau hauv kev sib piv nrog Gothic, lawv qhov sib txawv dhau los yog qhov kev tawm tsam uas lawv evoke cov kab lus nto moo hauv nws cov kws kes duab tam sim no Filaret txog tom kawg: “Cov raug tsim yuav yog tus uas tau tsim cov khib nyiab no. Kuv xav tias tsuas yog barbarians tuaj yeem nqa nws nrog lawv mus rau Ltalis."

Los ntawm qhov kev xav no, ntxiv rau kev ntsuas ib qho haujlwm ntawm kev kos duab lossis ib qho tseem ceeb hauv keeb kwm, uas yog, hauv kev hais txog ib puag ncig uas tsim nws, lwm txoj hauv kev ntawm lub hom phiaj ntsuas looms - kev tshuaj ntsuam genetic, uas yog, txiav txim siab qhov muaj nqis ntawm qhov tshwm sim nyob rau hauv cov nqe lus ntawm nws txoj kev sib raug zoo rau kev loj hlob ntxiv ntawm cov cwj pwm, mus rau kev hloov pauv ntawm cov txheej txheem dav dav. Thiab nyob rau hauv kev pom ntawm qhov tseeb hais tias ib qho txuj ci zoo nkauj, zoo li txhua yam kev tshwm sim hauv lub neej, tsis tau rov qab tam sim ntawd thiab tsis nyob hauv txhua qhov kev tshwm sim, thiab ib feem cuam tshuam ntau dua lossis tsawg dua yav dhau los, nws yog qhov ua tau kom paub cov cwj pwm uas yog cov muaj txiaj ntsig ntau thiab tsawg dua muaj txiaj ntsig zoo raws li lawv qhov ntau dua lossis tsawg dua qib muaj qhov zoo tsim nyog rau kev rov ua haujlwm, muaj peev xwm tsim tau ib yam tshiab. Nws yog qhov tseeb tias qhov kev ntsuas no yuav tsis yog tas li nyob rau hauv kev sib txuas nrog cov yam ntxwv ntawm cov qauv ntawm kev ua haujlwm ntawm kev kos duab. Feem ntau tsis muaj zog, i.e. kev ua haujlwm tsis tiav thiab ua tiav tsis muaj txiaj ntsig muaj txiaj ntsig, yog li, nrog nws lub peev xwm rau qhov tshiab, ntau dua ntawm cov immaculate monument, tab sis txawm li cas los xij siv tshwj xeeb cov khoom siv dhau los ntawm yav dhau los, tsis muaj peev xwm ntawm kev tsim kho ntxiv. * * * Yog li, tom qab ntawd yog dab tsi? Txuas ntxiv lossis tshiab, tus qauv kev ywj pheej kiag li dag hauv qhov hloov ntawm ob hom?

Yog lawm, ob leeg. Thaum qee qhov ntawm cov pov npav tsim qauv uas tseem ua rau cov qauv tseem tau txuas ntxiv mus txuas ntxiv, feem ntau lwm tus, muaj kev nkag siab ntau dua, muaj kev cuam tshuam sai dua qhov hloov ntawm tib neeg lub neej thiab lub siab xav, tau tsim ua raws cov qauv sib txawv, feem ntau tawm tsam, feem ntau

24

tshab plaws hauv keeb kwm ntawm kev hloov ntawm cov; thiab tsuas yog tom qab lub sijhawm tshwj xeeb ntawm lub sijhawm, thaum qhov pom tseeb ntawm cov txheej txheem tshiab tau nce mus txog nws qhov kev puv tag nrho, nws twb dhau mus rau lwm cov ntsiab ntawm cov qauv, mus rau ib daim ntawv cais, raug nws rau tib txoj cai ntawm kev txhim kho, hloov kho nws, raws li kev paub tshiab ntawm cov qauv. Thiab hloov ua lwm yam, feem ntau, lwm txoj cai ntawm tus qauv tshiab yog qhov tseem ceeb hauv cov qauv sib txawv, tshwj xeeb khaws cia thaum xub thawj txuas ntxiv ntawm cov txheej txheem sib luag, uas tsuas hloov maj mam, hauv qhov thib ob. Txawm li cas los xij, ib qhov twg ntawm cov kev taug kev kos duab, tsuas yog ua tsaug rau ob lub hauv paus ntsiab lus no: kev ua mus ntxiv thiab kev ywj pheej, ib qho tshiab thiab tiav style tuaj yeem tawm. Ib qho xwm txheej nyuaj ntawm txoj kev kos qauv kos duab tsis tuaj yeem hloov pauv ib zaug thiab txhua yam. Txoj cai ntawm kev ua lag luam txuas ntxiv kev lag luam tus kws kos duab muaj tswv yim zoo thiab tsim tau, ua kom nws qhov kev paub dhau los thiab kev txawj, thiab txoj cai ntawm kev ywj pheej yog qhov kev tsav tsheb uas muab kev muaj tswv yim rau cov tub ntxhais hluas noj qab haus huv, saturates nws nrog acuteness of modernity, yam tsis muaj kev kos duab tsuas yog tso tseg kos duab. Kev vam meej ntawm hom, ua kom me me nyob rau lub sijhawm me me, feem ntau yuav ua raws li cov kev cai tshiab thiab kev ywj pheej ntawm kev muaj tswv yim, thiab cov lus tshaj tawm txog qub txeeg qub teg thiab qhov tshwj xeeb yuav, sib cais raws cov qauv lossis cov txheej txheem sib xyaw, cuam tshuam nrog lub sijhawm ua ntej thiab tom qab lub sijhawm cwj pwm. Yog li qhov kev tsis sib haum xeeb no tau rov los sib kho thiab pom qhov kev piav qhia tsis yog hauv kev tshwm sim ntawm qhov tshiab tshiab hnub no, tab sis kuj tseem nyob hauv ib qho keeb kwm twg.

Yog tias tsis muaj kev paub txuas ntxiv, kev hloov pauv ntawm txhua qhov kev coj noj coj ua yuav ua tsis tau ntev kiag li, tsis yog, tej zaum, ncav cuag lub apogee ntawm nws cov paj, uas ib txwm ua tiav tsuas yog ua tsaug rau kev cog lus ntawm kev ua yeeb yam ntawm cov kab lis kev cai yav dhau los.

Tab sis yog tsis muaj txoj kev ywj pheej no, kev coj noj coj ua yuav poob rau txoj kev laus uas tsis muaj hnub kawg thiab lub zog ploj tuag mus ib txhis

25

tas mus li, vim tias tsis muaj txoj hau kev tas li zom cov khoom qub. Peb xav tau ntawm txhua tus nqi ib tug hluas, daring ntshav ntawm barbarians uas tsis paub dab tsi lawv ua, lossis cov neeg uas muaj qhov tsis txaus siab rau kev tsim, nrog nco ntsoov qhov tseeb ntawm lawv cov tsim thiab ywj pheej "Kuv", yog li kev kos duab tuaj yeem txuas ntxiv nws tus kheej, rov nkag rau nws lub sijhawm tawg paj. Thiab los ntawm no, kev nkag siab ntawm lub hlwb tsis yog tsuas yog kev rhuav tshem kev ua dog ua dig, nyob rau hauv uas nws cov ntshav ntseeg txoj cai ntawm lawv lub zog muaj peev xwm tsis nco qab zoo li qub, txawm hais txog kev ua kom zoo tag nrho, tab sis kuj txo cov kev coj noj coj ua, tab sis kuj tseem muaj tag nrho cov "kev rhuav tshem" uas feem ntau tau ntsib hauv keeb kwm kev coj noj coj ua, thaum tshiab rhuav tshem cov laus, txawm tias qhov zoo nkauj thiab ua tiav, tsuas yog los ntawm kev tsim txiaj ntawm kev paub txoj cai ntawm cov hluas nyiam.

Cia peb rov qab hais tias Alberti tau hais li cas, tus sawv cev ntawm cov kab lis kev cai uas muaj ntau yam ntawm kev txuas ntxiv, tab sis uas nyob hauv nws cov ntsiab lus yog qhov piv txwv ntawm kev tsim ntawm tus tshiab:

"… Kuv ntseeg cov neeg uas tsim Thermes, thiab Pantheon, thiab txhua tsav txhua yam … Thiab lub siab tseem loj dua lwm tus …" *.

Txhua qhov kev ntseeg ib qho zuj zus hauv nws txoj kev muaj tswv yim zoo feem ntau yuam Bramante los rhuav tshem tag nrho cov neeg zej zog kom ua nws txoj haujlwm grandiose thiab tsim rau nws ntawm nws cov yeeb ncuab lub npe nrov npe "Ruinante".

Tab sis nrog tib txoj kev vam meej no lub npe tuaj yeem raug ntaus nqi rau ib qho ntawm cov neeg ua yeeb yam zoo ntawm Cinquecento lossis Seichento. Palladio, tom qab qhov hluav taws kub hauv 1577 ntawm Doge's Palace hauv Venice, tau hais kom muaj lub tsev hais plaub kom rov tsim dua Gothic Palace hauv tus ntsuj plig ntawm nws tus kheej Renaissance worldview, hauv Roman cov ntaub ntawv. Xyoo 1661, Bernini, thaum nws xav tsim lub tsev menyuam yaus nyob rau pem hauv ntej ntawm St. Peter lub Tsev Teev Ntuj, tsis muaj ib qho kev txaj muag lossis cuam tshuam ntawm Raphael's Palazzo dell'Aquila.

_

* Tsab ntawv rau L. B. Albert thiab mus rau Matteo de Bastia hauv Rimini (Rome, 18 Kaum Ib Hlis Ntuj 1454). Hauv tsab ntawv rau Brunelleschi (1436) nws hais tias: "Kuv xav txog peb txoj kev ua neeg tsim txiaj ntau dua, rau qhov tsis muaj ib tus thawj coj, tsis muaj qauv, peb tsim cov kev kawm thiab kev kos duab uas tsis tau hnov lossis pom dua ib zaug li."

26

Hauv Fab Kis, hauv lub caij nyoog ntawm kev hloov kho, muaj, yog lawm, txawm ntau yam piv txwv. Yog li, xyoo 1797 cov laus tsa lub tsev teev ntuj hauv St. Ilaria hauv Orleans hloov mus rau hauv kev lag luam niaj hnub *.

Tab sis txawm hais tias peb tawm ntawm qhov tsis txaus ntseeg no ntawm kev ntseeg qhov tseeb ntawm qhov tseeb ntawm cov tswv yim muaj tswv yim ntawm peb lub sijhawm, txhua qhov siab uas peb pov rau yav dhau los ua rau peb ntseeg txog qhov muaj, ntawm lub sijhawm zoo tshaj plaws ntawm tib neeg kab lis kev cai, ntawm qhov tsis tshua meej nco ntsoov txog qhov tseeb ntawm cov ntawv ywj siab niaj hnub to taub. Thiab tsuas yog kev txiav txim siab eras yog tus cwj pwm los ntawm ib lub siab xav rau subordinate daim ntawv niaj hnub mus rau cov khaub ncaws zoo nkauj ntawm cov qauv dhau los. Lub tswv yim ntawm subordinating qhov chaw tshiab ntawm lub nroog tsis rau nws lub cev, uas yog nyob sab nraud ntawm ib qho kev ua haujlwm ntawm cov qauv, tab sis mus rau kev ua haujlwm ntawm cov qub, twb muaj lawm, txawm tias qhov zoo tshaj plaws nyob rau hauv cov duab seem, lub tswv yim uas yog tsis tshua muaj lub hauv paus hauv peb lub tswv yim zoo tshaj plaws ntawm kaum xyoo dhau los thiab ua rau lawv feem ntau subjugate tag nrho cov neeg nyob ib puag ncig thiab ib feem ntawm lub nroog mus rau cov kev cai ntawm qee pawg ntawm cov monuments uas tau ua ntej hauv cov style - yog qhov taw qhia zoo tshaj plaws ntawm qhov muaj tswv yim tsis muaj zog. ntawm tiam no. Rau lub sijhawm zoo tshaj plaws, cov kws tsim qauv, nrog lub zog thiab acuteness ntawm lawv cov ntse niaj hnub, subordinated rau lawv tus kheej yav dhau los tsim cov ntaub ntawv stylistic, txawm li cas los xij, muaj tseeb kwv yees cov organic kev loj hlob ntawm lub nroog raws li tag nrho.

Tab sis ntau tshaj qhov ntawd, tus kws kos duab, imbued mus thiab los ntawm nrog nws lub tswv yim muaj tswv yim thiab cov kev tshwm sim puag ncig nws, tsis tuaj yeem tsim cov kev sib txawv. Nws tsuas yog ua dab tsi puv nws lub hlwb, nws tsuas yog tsim tau daim ntawv niaj hnub thiab tsawg kawg ntawm nws xav txog dab tsi lwm tus, txawm tias cov neeg ua yeeb yaj kiab tshaj plaws, yuav tau ua hauv nws qhov chaw.

Lub tuam tsev Greek, piv nrog ib qho kev lig kev cai, dhau mus ntau pua xyoo yog, nyob rau hauv qhov kev txiav txim zoo,

_

* François Benois, "Fabkis kev kos duab thaum lub caij kiv puag ncig." Kev txhais lus npaj rau kev tshaj tawm los ntawm S. Platonova.

27

ib qho piv txwv zoo. Lub tuam tsev, uas tau ua haujlwm tau ntev lawm, qee zaum muab cov lus qhia muaj sia nyob ntawm lub tsev hauv nws cov ntawv.

Nws yog qhov tseeb meej tias Greek tus kws kes duab vajtse tsis xav txog kev txuas ntxiv, lossis ib qho kev coj ua hauv kev sib koom ua ke: nws muaj kev kub siab thiab mob siab xav kom paub txog txhua lub sijhawm ntawm daim ntawv uas yog lub sijhawm rau nws. Thiab kev txuas ntxiv thiab pawg ua ke tau los ntawm lawv tus kheej, ua kom tsis muaj txiaj ntsig, feem ntau, kev tawm tswv yim ntawm Hellas tseem zoo li qub.

Nyob rau hauv tib txoj kev, cathedrals pib nyob rau hauv lub caij nyoog ntawm lub Romanesque style, yog tias lawv xaus xyoo dhau los yog ob xyoo tom qab, dhau los ua lub cim ntawm lawv cov kev kawm Gothic style, tsuas yog raws li cov kws ua vaj tsev ntawm Renaissance, kiag li tsis muaj kev xav, ua tiav cathedrals pib nyob rau hauv lub era thiab nyob rau hauv cov ntaub ntawv ntawm Gothic style., nyob rau hauv purest cov ntaub ntawv ntawm lub Renaissance kiag li nawj rau lawv. Thiab, ntawm chav kawm, lawv tsis tuaj yeem ua lwm yam, vim tias kev muaj tswv yim tiag tsis tuaj yeem coj ncaj, thiab yog li tsis niaj hnub. Txhua yam kev txiav txim siab zoo li tsis tseem ceeb hauv kev sib piv nrog kev muaj siab xav ua kom pom koj lub tswv yim zoo ntawm lub cev. Lub paj loj tuaj hauv thaj teb, vim tias nws tsis tuaj yeem tab sis loj hlob, thiab yog li ntawd, nws tsis tuaj yeem suav tias nws haum lossis tsis haum rau thaj teb uas muaj ua ntej nws. Ntawm qhov tsis sib xws, nws tus kheej hloov los ntawm nws cov tsos ntawm daim duab dav dav ntawm daim teb.

Qhov tshwm sim zoo nkauj los ntawm qhov pom ntawm no yog lub tswv yim ntawm kev paub txog Italian futurism thaum ntxov, uas tau mus rau lwm qhov huab. Nqa thiab ib puag ncig los ntawm tus naj npawb tsis muaj vaj huam sib luag zoo tshaj yav dhau los, cov kws kos duab hauv Italian ntseeg tau hais tias cov kab ke no, vim lawv txoj kev zoo tag nrho, nteg hnyav rau lub siab ntawm tus kws tshaj lij psychology thiab tsis tso cai rau nws los tsim kev kos duab niaj hnub no - thiab vim li no kev xaus tswv yim: kev rhuav tshem txhua yam cuab yeej cuab tam no. Nws yog ib qho tsim nyog kom rhuav tshem tag nrho cov tsev cia puav pheej, kom ua txhua lub monuments rau kev puas tsuaj nyob rau hauv kom

28

yuav tuaj yeem tsim yam tshiab! Tab sis, ntawm qhov tseeb, qhov kev xav ua kom tau zoo no yog qhov kev nkag siab hauv lub siab vim nws qhia cov neeg ua yeeb yam nqhis dej ntawm txoj kev muaj tswv yim tiag tiag, tab sis, alas, nws kos tau zoo sib xws ntawm qhov tsis muaj tswv yim ntawm cov txuj ci no, ib yam li kev tawm tsam ntawm cov neeg hla.

Tsis yog kev txhawj xeeb txog kev txuas ntxiv thiab tsis muaj kev puas tsuaj yav dhau los kev tuaj yeem pab tsis tau. Lawv tsuas yog cov tsos mob uas qhia tias peb tau los ze rau lub sijhawm tshiab. Tsuas yog lub eeb ntawm lub zog tsim, yug los ntawm kev niaj hnub thiab tsim cov neeg ua yeeb yam uas tuaj yeem ua haujlwm tsis yog nyob rau hauv ib qho style, tab sis tsuas yog hauv cov lus ntawm cov niaj hnub, xav txog cov txhais tau tias thiab lawv cov kos duab, cov ntsiab lus tseeb ntawm hnub no, nws lub suab, nws txoj haujlwm txhua hnub thiab kev saib xyuas thiab nws lub hom phiaj siab, tsuas yog tsuas yog muaj qhov tshwm sim tuaj yeem yug cov paj tshiab, theem tshiab hauv kev hloov ntawm cov ntawv, cov qauv tshiab thiab niaj hnub tshiab. Thiab, tej zaum, lub sijhawm uas peb yuav nkag mus rau hauv txoj kab paj nus no yog qhov zoo heev.

29

Pom zoo: